Zaborów - ogród i nie tylko : września 2014

ponieważ będę Was namawiał na samodzielne założenie systemu nawadniania - na początek trochę niezbędnej teorii

pierwszym krokiem w samodzielnym wykonaniu systemu nawadniającego jest zbadanie parametrów źródła wody.

Do prawidłowego zaprojektowania i wykonania automatycznego systemu nawadniającego są potrzebne parametry źródła wody.

W sytuacji, gdy mamy własne ujęcie wody należy ocenić parametry pracy pompy. W tym celu można skorzystać z wykresu wydajności i ciśnienia. (Rys. 1)

10 metrów wysokości odpowiada 1 atmosferze a 1 metr sześcienny odpowiada około 16,7 litra na minutę.

Pomiar ciśnienia: Jak obliczyć wielkość przepływu?Ciśnienie jest podawane w barach lub atmosferach. Jednostki przelicza się w następujący sposób:1 atmosfera = 0,981 bara, 1 bar = 1,02 atmosfery, atmosferą techniczną nazywamy jeden kilogram na centymetr kwadratowy .Te parametry najlepiej zmierzyć za pomocą manometru zamocowanego do źródła wody gdzie chcemy wykonać pomiar. Trzeba pamiętać, że wszystkie inne zawory muszą być zamknięte a woda nie może się wydostawać nigdzie indziej bo w przeciwnym razie pomiar nie będzie dokładny. Do prawidłowego działania systemu nawadniającego ciśnienie powinno mieć co najmniej 2 atmosfery. W sytuacji kiedy mamy ciśnienie przekraczające 5 atmosfer należy zamontować reduktor ciśnienia który obniży potencjał siły.

Aby zmierzyć rzeczywistą wydajność źródła należy wykonać pomiar czasu w jakim będzie napełniał się nasz jakiś wybrany zbiornik. Najlepszym naczyniem jest wiadro, tylko musimy znać jego objętość. Jeżeli budynek jest wyposażony w wodomierz to można go wykorzystać zamiast wiadra.

Przykład: Mamy wiaderko o pojemności 10 litrów i napełniamy je wodą z naszego badanego źródła w ciągu 12 sekund. (Rys. 2)

Pojemność wiaderka - A

Czas w jakim napełniono wiaderko - B

Wydajność źródła wody w m3/h - C

(A/B) x 3,6 = C (m3/h)

Obliczamy:

(10/12) x 3,6 = 3 (m3/h)

Nasze przykładowe źródło wody ma wydajność 3 metrów sześciennych co daje po przeliczeniu 50 litrów na minutę.

Aby zamontować system zraszający należy najpierw wykonać projekt jego rozmieszczenia. Przedstawię tu propozycję wykonania planu dla prostego terenu ogrodu.

Na początku należy narysować na kartce plan działki w skali 1:200 lub 1:100, na każdą kratkę przypada 1 m. Następnie trzeba nakreślić elementy które nie będą podlewane, oraz budynki. Na koniec rozmieszczamy zraszacze, tak aby znajdowały się one na całym terenie ogrodu. 90° zraszacze wymagane są w narożnikach, 180° wzdłuż obrzeży, a 360° w strefach centralnych. Aby odpowiednio umieścić zraszacze potrzebne są:

• wymiary działki

• wymiary budynków

• rozmieszczenie ścieżek i wjazdów oraz innych elementów w ogrodzie, które nie wymagają nawadniania

• rodzaj powierzchni, kształt i granice działki

• lokalizacja budynków

• lokalizacja trawników, ścieżek, kwietników i skalników

• lokalizacja żywopłotów, krzewów, drzew

• pochyłości terenu (gdzie i w jakim kierunku)

Trzeba pamiętać o tym, że nie wszystkie gleby są takie same, oto ich trzy rodzaje:

- Lekkie (piaskowe)- stopień opadu nie powinien przekraczać 15mm/h

- Średnioziarniste- stopień opadu nie powinien przekraczać 10mm/h

- Ciężkie - stopień opadu nie powinien przekraczać 5mm/h

Dla powierzchni wąskich i długich polecam zraszacze statyczne (jeśli krótszy bok trawnika wynosi mniej niż 4 m), gdy trawnik ma bok 6-8m, najlepiej jest umieścić zraszacz turbinowy. Aby dokładnie umieścić na projekcie potrzebne informacje potrzeba cyrkla, kątomierza i linijki. Należy na planie nanieść punkt ujęcia wody, od jego ciśnienia zależy zasięg zraszania.

Następnie, można już dobrać odpowiednią średnicę rur i ustalić ilość sekcji. Zasięgi zraszania powinny pokrywać się ze sobą w 30-50% by zapewnić jednolite nawadnianie. Na końcu ustala się rozmieszczenie zraszaczy w trudno dostępnych miejscach.

Ważne jest aby nie umieszczać zraszaczy statycznych i turbinowych w jednej sekcji, ponieważ posiadają one inne prędkości zraszania i wydatki wody.

Zraszacze statyczne wynurzają się z ziemi wykorzystując ciśnienie wody w instalacji, rozpryskując wodę w postaci małych kropli. Ich zasięg obejmuje obszar od 1 do 4,5 m. Dla zraszaczy statycznych zalecane ciśnienie robocze wynosi od 1,8 do 2 at. Nie należy przekraczać 2,5 at ponieważ wysokie ciśnienie spowoduje powstanie mgiełki, którą wiatr będzie przenosił w niepożądanym kierunku. Odpowiednia wysokość wynurzenia nad ziemia zraszaczy to 4 cale dla trawników, 6 dla kwietników, 12 dla krzewów. Jeżeli umieści się je za głęboko- zarosną trawą, zbyt płytko- mogą zostać uszkodzone podczas koszenia. Przed zakopaniem zraszaczy warto też przeprowadzić próbę i sprawdzić prawidłowość rozmieszczenia sekcji.

Rotory (zraszacze turbinowe) zostały zaprojektowane dla dużych i średnich powierzchni. Ich zasięg obejmuje obszar od 6 do 15 metrów. Można ustawić je tak, by nawadniały wycinek lub cały okrąg, kąt padania wody można zmienić ręcznie, przy pomocy śrubokręta lub dobierając odpowiednią dyszę. Zraszacze turbinowe wymagają ciśnienia od 2,5 do 4,5at by dobrze nawadniać. Rotory należy odpowiednio umieścić w ziemi aby uniknąć uszkodzenia głowicy.

Gdy mamy już to wszystko za sobą, możemy zabrać się do podłączania automatyki do instalacji nawadniającej. Stosuje się tu sterowniki czasowe oraz elektrozawory, które określają czas pracy poszczególnych sekcji. Jeden cykl pracy powinien wynosić 15 min, ma on za zadanie dostarczyć roślinom tyle wody co przeciętny deszcz. Jeżeli sterownik posiada dwa programy, to dobrze jest wykorzystać jeden do codziennego porannego zraszania trawników, a drugi do nawadniania całego terenu co 3-5 dni. W czasie upałów należy skorygować pracę zraszaczy i ustawić dostarczanie roślinom dodatkowej dawki wody. Opady deszczu to też nie problem, wystarczy zainstalować wyłącznik pogodowy MiniClick, który automatycznie wyłączy system nawadniający.

Po zakończeniu sezonu nawadniania zalecane jest przedmuchanie każdej z sekcji sprężonym powietrzem.

przykładowy plan podam Wam na swoim i przeze mnie przygotowanym i zrealizowanym projekcie :